جایگاه اکولوژی منظر در پژوهش‌های نوین

منظر کلیدواژه‌ای اساسی است که گستره‌ای عظیم در حوزه‌های علوم اجتماعی تا علوم جغرافیا و اکولوژی دارد. با به وجودآمدن خاستگاهی تحت عنوان «اکولوژی منظر»، منظر و مفاهیم مرتبط با آن در دهه‌های گذشته جایگاهی برجسته در حوزه‌های پژوهشی بین‌رشته‌ای پیداکرده است. با توجه به سه دسته‌بندی متفاوت در تعریف قلمرو دانشی اکولوژی منظر (شامل اکولوژی منظر به‌عنوان رشته‌ای مجزا، به‌مثابۀ حوزه‌ای چند رشته‌ای و یا به‌عنوان شاخه‌ای از اکولوژی) پرسش اصلی مقاله بر این پایه استوار شده که نسبت اکولوژی منظر به‌عنوان رشته‌ای علمی با اکولوژی و منظر چیست؟ و اینکه آیا اساساً اکولوژی می‌تواند ابعاد ادراکی منظر را هم پوشش دهد؟ حوزۀ استقلال و یا نفوذ آن در هرکدام از این علوم چگونه است؟ و چه مدلی می‌توان برای این جایگاه ترسیم نمود؟ برای دستیابی به پاسخ پرسش‌های فوق روش تحقیق این پژوهش بر پایۀ مطالعات کتابخانه‌ای و با بررسی ادبیات موضوع در حوزۀ اکولوژی منظر و دسته‌بندی آرای اندیشمندان در این حوزه شکل‌گرفته است تا با روش استدلال منطقی و استقرایی بتوان نسبت اکولوژی منظر را با اکولوژی و منظر تدقیق نمود و جایگاه آن را تبیین کرد. لذا این فرضیه که اکولوژی منظر ذیل حوزۀ منظر و در تقاطع با دانش حوزۀ اکولوژی شکل می‌گیرد اساس پژوهش حاضر را بنیان نهاده است. مدل پیشنهادی به این نکته اشاره دارد که الگوهای اکولوژیک در مداخلات محیطی می‌تواند در حوزۀ منظر به ایجاد فرصت‌های خلاقانۀ پژوهشی بیانجامد چراکه به رویکردهایی بین‌رشته‌ای و فرارشته‌ای نیازمند است و منظر این توانایی را دارد تا به‌عنوان دیسیپلینی پذیرفته‌شده به این مهم جامۀ عمل بپوشاند. بنابراین می‌توان اکولوژی منظر را رشته‌ای علمی ذیل دیسیپلین دانشی منظر تعریف کرد.